زیرو نالج یا اثبات دانایی صفر ( Zero Knowledge Proof) تکنولوژیی جدید که هدفش برای حفظ حریم خصوصی و امنیت هست
الگوریتم Zero Knowledge Proof یا ZK که اثبات اطلاعات بدون افشای آن را ممکن میسازد، محرمانگی را افزایش میدهد و میتواند منجر به استفاده بیشتر بلاکچین توسط شرکتها و مراکز حساس شود.
پرایوسی کوین صرفا برای حریم خصوصی مالی بود یعنی تراکنش ها رو مخفی میکرد جوریی که کسی نفهمه شما چقدر پول رو به چه کسی ارسال کردیی!
اما زیرونالج یک تکنولوژیی جدید درست عین پرایوسی کوین ها هدفش حفظ حریم خصوصیه اما فرقش با پرایوسی کوین ها اینکه حریم خصوصیش صرفا برای پول نیست برای همچیز هست یعنی میتونی ازش برای ثابت کردن هر نوع اطلاعاتی بدون فاش کردن جزییات استفاده کنی
مثلا میتونی رمز گاو صندوق باز کنی بدون اینکه رمز بگی
در واقع هدف زیرونالج هم برای حفظ حریم خصوصی و امنیت هست و در کارهای مختلفی کاربرد داره اما کاربردش توی صنعت بلاکچین اینکه کمک میکنه علاوه بر حفظ محرمانگی ، تراکنش ها با سرعت و کارایی و مقیاس پذیریی بیشتریی ثبت بشه
یعنی سرعت و کارامد و محرمانگی رو باهم داره
ساز و کار زیرونالج چجوریه؟
اجازه بدید بهتون با یک مثال خیلی ساده توضیح بدم
تصورکنید شما رمز کامیپوترتون نمیدونید اما خواهر بزرگترتون رمز کامپیوتر رو میدونه!
بهش میگید باشه اگر رمز کامپیوتر رو میدونی ، رمز کامپیوتر بزن و برام موزیک پلی کن!
خواهربزرگترتون هم بدون اینکه رمز رو به شما بگه ، رمز کامپیوتر رو میزنه و موزیک رو پلی میکنه!
حالا خواهرتون بدون اینکه ذره ایی ، اطلاعاتی فاش کنه به شما ثابت کرد که اطلاعاتی رو میدونه!
پس مراحل زیرو نالج به این صورته:
1) اثبات کننده prover :
خواهر بزرگتر که میخواد ثابت کنه رمز کامپیوتر میدونه
2)تایید کننده verifier :
شما یا همون خواهر کوچیکتر که قرار بهش ثابت بشه و مطمئن بشه که اطلاعاتی رو خواهر بزرگتر میدونه
3)پرسش چالشی Challenge:
اگر رمز رو میدونی ، رمز کامپیوتر بزن و موزیک پلی کن
4)اثبات مخفی Secret proof :
خواهر بزرگتر وقتی رمز کامیپوتر میزنه و موزیک رو پلی میکنه بدون اینکه رمز کامیپوتر رو بگه
در واقع ثابت کرد رمز رو میدونه بدون اینکه اطلاعاتی فاش کنه
5)تایید verification:
خواهر کوچیکتر مطمئن میشه خواهر بزرگتر رمز کامپیوتر رو میدونه اما هیچوقت رمز رو یاد نمیگیره این دقیقا مثل کاریه که زیر ونالج انجام میده 👈🏻 اثبات یک چیزیی بدون افشای جزییات!
کلام اخر :))
زیرونالج توی هرچیزیی میتونه استفاده بشه مثل پول یا حتی رمز عبور یا سایراطلاعات و کمک میکنه که مخفیانه ثابت کنی چیزیی درسته بدون اینکه اطلاعات واقعی رو لو بدی
اما پرایوسی کوین ها فقط مخصوص پوله وکمک میکنه که تراکنش ها خصوصی بمونن!
